Varfarin (Coumadin ve Jantoven markaları), zararlı kan pıhtılarının oluşmasını önlemek için kullanılan reçeteli bir ilaçtır. Faydalı kan pıhtıları kanamayı önler ve durdurur ancak zararlı kan pıhtıları inme ve kalp krizine neden olabilir.
Varfarin kan pıhtılarının oluşumunu engellediğinden antikoagülan da denir. Birçok insan antikoagülanları kan sulandırıcı olarak adlandırır.
Coumadin, K vitaminine bağlı pıhtılaşma faktörlerinin oluşumunu engelleyerek vücudun kan pıhtıları oluşturma yeteneğini azaltır. Bu nedenle pıhtılaşma faktörlerini engelleyen bir ilaç, zararlı pıhtıların oluşmasını durdurabilir.
Yaş, etnik köken, organ fonksiyonları, ilaçlar, vitamin/mineral takviyeleri, alkol alımı, botanikler ve K vitamini yüksek gıdalar dahil olmak üzere birçok faktör Coumadin emilimini etkileyebilir.
Coumadin Nasıl Etkili Olur?
Coumadin ağızdan alındıktan sonra ince bağırsaktan emilir, karaciğerde ve böbreklerde işlenir. Karaciğerde K vitaminine bağımlı pıhtılaşma faktörlerinin yapımını engeller, kanın pıhtılaşması gecikir. Pıhtılaşmayı önleyici etkinin başlaması için en az 48 saat gereklidir.
Coumadin Diyet Önerileri
K vitamini kanın pıhtılaşmasında, kalsiyum metabolizmasında ve kalp sağlığında rol oynayan proteinleri aktive eder. En önemli işlevlerinden biri kalsiyum birikimini düzenlemektir. K vitamininin iki ana formu vardır:
K1 Vitamini: Yapraklı yeşillikler gibi bitkisel gıdalarda bulunur.
K2 Vitamini: Hayvansal gıdalarda ve fermente gıdalarda bulunur.
Günlük K vitamini ihtiyacı erişkin için 70-140 (ortalama 100) mcg arasındadır. Bu miktarda K vitaminin alınmasında sakınca yoktur. K vitamini içeren gıdaların diyetten tamamen çıkarılması mümkün değildir ancak yüksek dozda K vitamini içeren gıdaların tüketimi azaltılmalıdır.
Ulusal Sağlık Enstitüleri, K vitamini açısından zengin gıdaların alımını günde 1 porsiyondan ve orta miktarda K vitamini içeren gıdaların alımını günde 3 porsiyondan fazla olmayacak şekilde sınırlamaktadır.
- K vitamininin en zengin kaynakları koyu yeşil yapraklı sebzelerdir. Kan sulandırıcı ilaçları daha az etkili hale getirebilir.
- Yoğurt içinde bulunan bakteriler bağırsaktan K vitamini yapımını arttırmaktadır. Coumadin kullanırken fazla miktarda yoğurt ve turşu tüketimi veya probiyotik destek kullanımı önerilmemektedir.
- Kan sulandırıcı olduğu düşünülen bazı bitki çayları etkileri tam bilinmediğinden tüketilmemelidir. Papatya çayı, yeşil çay, adaçayı vb. çayların tüketimine dikkat edilmelidir. Meyve çayları tercih edilebilir. Siyah çayda sınırlama yoktur.
- Meyvelerin kabuk kısımları ve sebzelerin dış yaprakları iç yapraklarına oranla 3-6 kat daha fazla K vitamini içermektedir. Elma, armut, ayva, salatalık ve kabak kabuksuz olarak tercih edilmelidir.
- Greyfurt ve greyfurt suyu, kızılcık suyu Coumadin atılımını yavaşlatarak kanama riskini arttırabilir.
Yüksek düzey K vitamini içeren gıdalar
- Asma yaprağı
- Balık yağı
- Brokoli
- Brüksel lahanası, kırmızı lâhana, yeşil lahana
- Hardal yeşilliği
- Hindiba
- Ispanak
- Kale
- Karaciğer
- Leblebi
- Marul, maydanoz
- Nane, dereotu, roka, tere, semizotu
- Pazı
- Soya ve kanola yağı
- Şalgam
- Yeşil çay
- Yeşil soğan
Orta düzey K vitamini içeren gıdalar:
- Kuşkonmaz
- Karnabahar
- Peynir
- Bezelye
- Kahve
- Avokado
Düşük düzeyde K vitamini içeren gıdalar:
- Ananas
- Bal kabağı, yeşil kabak
- Biber
- Çilek, portakal, şeftali, elma, muz
- Domates, salatalık
- Enginar
- Havuç
- Karpuz
- Kereviz
- Kırmızı et, tavuk
- Mantarlar
- Mısır
- Patlıcan
- Pirinç
- Soğanlar
- Tahıllar
- Tatlı patates
- Tereyağı, süt
- Yerfıstığı
- Yeşil fasulye
- Yumurta
Coumadin ile etkileşime girebilecek takviyeler ve bitkisel ürünler:
- Gingko biloba
- Sarımsak
- Ko-enzim Q10
- Sarı Kantaron
- Zencefil hapı
- Omega-3
- Papatya, melek otu, keten tohumu, at kestanesi gibi bitkiler de Coumadin etkisini artırıp kanamaya neden olabilir.
Sağlık Notu: Maryland Üniversitesi Tıp Merkezi, günde 1.000 miligrama kadar C vitamini dozlarının Coumadin işlevi üzerinde etkisi olmadığını öne sürüyor.
Günlük tavsiye edilen miktarlardan daha yüksek E, A, C vitamini içeren tabletlerin kullanımı önerilmemektedir. Ayrıca bazı multivitaminler K vitamini içerebileceğinden Coumadin kullanırken multivitamin kullanımı konusunda da dikkatli olunmalıdır.
Referanslar
- Circulation, A Patient’s Guide to Taking Coumadin/Warfarin [Git]
- Bayraktar-Ekincioğlu, A., & Demirkan1K. (2014). Besin ve Besin Ögesi ile İlaç Etkileşimleri. Beslenme ve Diyet Dergisi, 42(2), 154-159. [Git]
- HealthLine, Understanding Blood Thinners and How They Work [Git]
- HealthLine, Warfarin and Diet [Git]
- HealthLine, 20 Foods That Are High in Vitamin K [Git]
- HealthFully, The Coumadin Diet [Git]
- HealthFully, Does Vitamin C Affect Coumadin? [Git]
- Beyin Sağlığı ve Hasta Derneği, Coumadin ile etkileşen besinler [Git]
- Türk Hematoloji Derneği, Coumadin kullanım rehberi [Git]
